Merło, Aleksander (1924–2019) – dowódca wojskowy, podpułkownik Wojska Polskiego

Autor: gen. dr hab. Ryszard Sorokosz | Data dodania: 19.12.2019

Płk Aleksander Merło urodził się 26.02.1924 r. w Wilnie. Był najmłodszym synem Bronisława Merło i Anny Merło z domu Hałko. W 1932 r. rozpoczął naukę w Szkole Powszechnej. Od najmłodszych lat interesował się wojskiem, należał do Związku Strzeleckiego „Orląt”, do którego wstąpił w 1936 r. W dniu 18 września 1939 r. brał udział w obronie Wilna jako obsługa działa. Dnia 10 września 1941 r. w jarze nad rzeką Wilenką złożył przysięgę, wstępując do Związku Wali Zbrojnej. Za szczegółowe rozpracowanie lotniska Porubanek, „Kula”, bo taki nosił pseudonim, został awansowany do stopnia starszego strzelca. W kwietniu 1944 roku wstąpił do plutonu specjalnego – minerskiego 6. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, gdzie został mianowany dowódcą drużyny, 3 maja mianowano go do stopnia kaprala. Po rozbrojeniu Brygady w lipcu 1944 roku, Aleksander Merło szczęśliwie dotarł do domu i rozpoczął pracę na dworcu kolejowym w Wilnie, początkowo w warsztacie ślusarskim, następnie jako elektryk. W Wilnie cały czas odbywały się aresztowania, dlatego postanowił zaciągnąć się do formującego się Wojska Polskiego. Dostał przydział do batalionu 82 mm moździerzy 1. Zapasowego Pułku Piechoty w Warszawie. Po Świętach Wielkanocnych 1945 r. nastąpiła reorganizacja pułku i trafił do nowo formującej się 12 Dywizji Piechoty do 39 pp, który stacjonował w Gnieźnie. Pod koniec lipca 1945 r. został skierowany do Oficerskiej Szkoły Piechoty w Krakowie, a następnie do Oficerskiej Szkoły Łączności w Zamościu i dalej w Sieradzu. Po ukończeniu szkoły oficerskiej dostał przydział do 8. Dywizji Piechoty w Łodzi. Na początku grudnia 1950 r. już porucznik Merło otrzymał rozkaz przeniesienia do 43. batalionu łączności w Elblągu na stanowisko dowódcy kompani dowodzenia. 6 stycznia 1951 r. zameldował się w kadrach 16. Kaszubskiej Dywizji Pancernej. Po otrzymaniu dokumentów udał się do koszar na ul. Saperów, gdzie mieścił się 43. batalion łączności. Dnia 21 listopada 1952 r. objął stanowisko pomocnika dowódcy do spraw technicznych i awansował na stopień kapitana. W dniu 7 listopada 1955 r. został awansowany na stopień majora i zostaje szefem sztabu 43. batalionu łączności. Od 17 października 1956 r. służył w dowództwie Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Od 2 sierpnia 1959 r. do 6 stycznia 1965 r. ponownie został przeniesiony na stanowisko szefa sztabu 43. batalionu łączności. Od 31 października 1960 r. do 28 października 1961 r. był słuchaczem Kursu Doskonalenia Oficerów Łączności w Zegrzu, gdzie zdał egzamin i otrzymał tytuł technika radiowego o specjalności radiotechnik. 13 stycznia 1965 r. został wyznaczony na dowódcę 43 batalionu łączności. Pod koniec 1965 r. objął stanowisko starszego pomocnika szefa sztabu artylerii 16. DPanc. do spraw łączności. 13 października 1968 r. został przeniesiony do Powiatowego Sztabu Wojskowego na etat szefa wydziału operacyjnego i obrony cywilnej. W 1970 r. mianowany został na stopień podpułkownika. W PSzW służył do 22 października 1975 r. Po ponad 34 latach służby i walki dla Ojczyzny odszedł na zasłużoną emeryturę wojskową. Od 31 grudnia 1975 r. rozpoczął pracę w Elektrociepłowni Elbląg na stanowisku specjalisty do spraw obronnych. Pracował tam do 31 lipca 1992 r. Koniec służby wojskowej nie oznaczał zerwania kontaktu z żołnierzami i wojskiem. Aleksander Merło czynnie uczestniczył w życiu jednostek i miasta. Zmarł 28 kwietnia 2019 r. w Elblągu, który nazywał swoim drugim, po Wilnie, ukochanym domem. W Elblągu spędził ponad 60 lat. Za zasługi, pracę i nienaganną postawę był wielokrotnie odznaczany i wyróżniany, otrzymał m.in.:

- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski;

- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski;

- Złoty Krzyż Zasługi;

- Medal Brązowy Zasłużony na Polu Chwały;

- Krzyż Partyzancki;

- Krzyż Armii Krajowej;

- Złoty, Srebrny i Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny;

- Medal Zwycięstwa i Wolności;

- Złoty, Srebrny i Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju;

- Medal Zasłużony dla Pożarnictwa;

- Złoty i Srebrny Medal za Zasługi dla Ligi Obrony Kraju;

- Odznaka Honorowa Zasłużony Ziemi Gdańskiej;

- Odznaka Grunwaldzka – Uczestnik Walki Zbrojnej z Niemcami 1939–1945;

- Odznaka Akcja Burza;

- Odznaka VI Brygady Wileńskiej AK;

- Patent Nr 23542 Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny;

- Medal pamiątkowy z okazji 100. Rocznicy Odzyskania Niepodległości.